Cicero's Tusculan Disputations I.i.1 to I.i.8

in GRASP format

Preface    GRASP Handout    Paedagogica Index

  

N.B.: The asterisk ( *  ) indicates the original wording that Cicero used.

  


  

labor
labores
labor defensionis
labores defensionis
defensionis labor
defensionum labores

munus
munera
senatorium munus
senatoria munera

libero
liberor
liberabar
liberabor
liberatus sum
labore me libero
laboribus liberatus sum
defensionum laboribus liberatus sum
muneribus liberatus sum
senatoriis muneribus liberatus sum

omnino liberatus sum
laboribus et muneribus liberatus sum
laboribus muneribusque liberatus sum
senatoriis muneribus liberatus sum
laboribus senatoriisque muneribus liberatus sum
defensionum laboribus senatoriisque muneribus liberatus sum

magna pars
magna ex parte
magna ex parte liberatus sum

omnino
omnino liberatus sum
laboribus omnino liberatus sum
laboribus magna ex parte liberatus sum
aut omnino aut magna ex parte liberatus sum
laboribus aut omnino aut magna ex parte liberatus sum
defensionum laboribus senatoriisque muneribus aut omnino aut magna ex parte liberatus sum

cum essem liberatus...
cum essem aliquando liberatus...
cum laboribus essem aliquando liberatus...
cum defensionum laboribus essem liberatus...
cum defensionum laboribus senatoriisque muneribus essem liberatus...
cum defensionum laboribus senatoriisque muneribus essem aliquando liberatus...

*  cum defensionum laboribus senatoriisque muneribus aut omnino aut magna ex parte essem aliquando liberatus

studium
studia
ad studia
ad ea studia

refero me
referebam me
referam me
rettuli me

refero me ad ea studia
rettuli me ad ea studia

ea studia revoco
ea studia revocavi

ea studia retineo
ea studia retinui
animo retineo
ea studia animo retinui
ea studia retenta sunt
ea studia animo retenta sunt

ea studia remitto
ea studia remissa sunt
temporibus remissa sunt
ea studia remissa temporibus sunt

longum intervallum
longo intervallo

ea studia intermitto
ea studia intermisi
ea studia intermittuntur
ea studia intermissa sunt
ea studia longo intervallo intermissa sunt

revoco
ea studia revoco
ea studia revocavi
ea revocavi
ea retenta animo revocavi

studia retenta, remissa, intermissa
ea studia retenta, remissa, intermissa revocavi
ea studia animo retenta, remissa temporibus, longo intervallo intermissa revocavi
rettuli me ad ea studia, quae revocavi
rettuli me ad ea studia, quae retenta animo revocavi
rettuli me ad ea studia, quae retenta animo, remissa temporibus revocavi

hortor
te hortor.
me hortatur.
Brutus me hortatur.
Brutus maxime hortatur.
Brute, me hortaris.
Brute, me hortabaris.
Brute, me hortaberis.
Brute, me hortatus es.
Bruto hortante
Bruto maxime hortante
te hortante maxime

rettuli me ad ea studia, te hortante maxime

*  rettuli me, Brute, te hortante maxime, ad ea studia, quae retenta animo, remissa temporibus, longo intervallo intermissa, revocavi

ratio artis
artis ratio
omnis artis ratio
ratio artium
artium ratio
omnium artium ratio

disciplina artium
artium disciplina
ratio et disciplina artium
ratio et disciplina omnium artium
omnium artium ratio et disciplina

studium
studium sapientiae
continet
continetur
studio continetur
ratio studio continetur
ratio studio sapientiae continetur
ratio et disciplina studio sapientiae continetur
omnium artium ratio et disciplina studio sapientiae continetur

cum contineretur...
cum ratio contineretur...
cum ratio studio contineretur...
cum ratio et disciplina studio contineretur...
cum ratio et disciplina studio sapientiae contineretur...
cum omnium artium ratio et disciplina studio sapientiae contineretur...

sapientia dicitur philosophia
ea dicitur philosophia
sapientia philosophia dicitur
sapientia, quae philosophia dicitur,...

via vivendi
vivendi via
ad viam
ad rectam viam
ad vivendi viam
ad rectam vivendi viam

ars ad viam pertinet
artes ad viam pertinent
artes ad rectam viam pertinent
artes ad rectam vivendi viam pertinent
artes, quae ad rectam vivendi viam pertinent...
artes, quae ad rectam vivendi viam pertinerent...

ratio artium, quae ad rectam vivendi viam pertinerent, studio continetur
artium, quae ad rectam vivendi viam pertinerent, ratio studio continetur
omnium artium, quae ad rectam vivendi viam pertinerent, ratio et disciplina studio continetur

ratio omnium artium, quae ad rectam vivendi viam pertinent, studio continetur
omnium artium, quae ad rectam vivendi viam pertinent, ratio studio sapientiae, quae philosophia dicitur, continetur

cum ratio studio contineatur...
cum artium ratio studio contineretur...
cum artium ratio et disciplina studio contineretur...
cum omnium artium ratio studio sapientiae, quae philosophia dicitur, contineretur...

*  et cum omnium artium, quae ad rectam vivendi viam pertinerent, ratio et disciplina studio sapientiae, quae philosophia dicitur, contineretur...

putavi
hoc putavi
hoc illustrandum esse putavi
hoc illustrandum putavi
hoc mihi illustrandum putavi
hoc mihi litteris illustrandum putavi

*  hoc mihi Latinis litteris illustrandum putavi

Graecae litterae
Graecis litteris

percipio
possum percipere
potest percipi

philosophiam percipio
philosophiam percipere
philosophia percipi potest
philosophia litteris percipi potest
philosophia et litteris et doctoribus percipi potest
philosophia Graecis litteris percipi potest
philosophia Graecis doctoribus percipi potest
philosophia Graecis et litteris et doctoribus percipi potest
quia philosophia percipi posset...
quia philosophia Graecis litteris percipi posset...
non quia philosophia Graecis litteris percipi posset...

*  non quia philosophia Graecis litteris et doctoribus percipi non posset

meum iudicium
meum iudicium est
meum iudicium fuit
meum semper iudicium fuit

inveniunt
nos invenimus
nostri inveniunt
nostri invenerunt
nostri omnia invenerunt

puto nos omnia invenisse
puto nostros omnia invenisse
puto nostros invenisse omnia
puto nostros invenisse per se omnia
puto omnia nostros invenisse per se

sapiens
sapienter
invenio sapienter
invenerunt sapientius
omnia invenerunt sapientius
omnia invenerunt sapientius quam Graeci
nos omnia invenimus sapientius quam Graeci
puto omnia nostros invenisse per se sapientius quam Graecos

facio ea meliora
ea meliora fecerunt
puto ea me facere meliora
puto ea nos facere meliora
puto ea nos fecisse meliora
puto omnia nostros fecisse meliora

accipio ab illis
accepimus ea ab illis
omnia quae accepimus
omnia quae accepimus ab illis
omnia accepta ab illis
fecimus omnia accepta ab illis meliora
nostros fecerunt omnia accepta ab illis meliora
puto omnia nostros accepta ab illis fecisse meliora
sed meum semper iudicium fuit nostros invenisse per se omnia
sed meum semper iudicium fuit omnia nostros aut invenisse aut fecisse meliora

*  sed meum semper iudicium fuit omnia nostros aut invenisse per se sapientius quam Graecos aut accepta ab illis fecisse meliora

ea digna statuerant
ea, quae digna statuissent, meliora fecerunt
in eis laborabant
ea statuerant digna in quibus elaborarent
ea, quae digna statuissent in quibus elaborarent, meliora fecerunt

*  quae quidem digna statuissent in quibus elaborarent.

mos
mores

instituo
institutum
instituta
instituta vitae

res
res domestica
res domesticae
res familiaris
res familiares

mores, instituta vitae, res domesticae, res familiares

tueor
tuemur
nos tuemur
nos bene tuemur
nos melius tuemur
nos profecto melius tuemur
nos laute tuemur
nos lautius tuemur
nos profecto melius et lautius tuemur
nos profecto et melius tuemur et lautius

tueor rem
tueor res
res tueor
res domesticas tueor
mores tuemur
mores nos tuemur
res domesticas tuemur
res domesticas nos tuemur
res familiares tuemur
res familiares nos tuemur
mores et res domesticas nos tuemur
mores nos melius tuemur
res familiares lautius tuemur
mores et instituta vitae tuemur
mores et instituta vitae nos tuemur
mores et instituta vitae nos profecto tuemur
mores et instituta vitae nos profecto melius tuemur
res domesticas nos profecto lautius tuemur
res domesticas ac familiares nos profecto lautius tuemur
nam mores et instituta vitae nos profecto melius tuemur
nam mores et instituta vitae resque domesticas ac familiares nos profecto melius et lautius tuemur

*  nam mores et instituta vitae resque domesticas ac familiares nos profecto melius tuemur et lautius,

res publica
rem publicam
tempero
rem publicam temperamus
rem publicam temperant
rem publicam temperabant
rem publicam temperaverunt
vero rem publicam temperaverunt
rem vero publicam temperaverunt

maior
noster maior
nostri maiores
nostri maiores rem publicam temperaverunt
rem publicam nostri maiores temperaverunt
rem publicam certe temperaverunt
rem vero publicam certe temperaverunt
rem vero publicam nostri maiores certe temperaverunt

institutum
lex
instituta
leges
et instituta et leges
et institutis et legibus
meliora instituta
meliores leges
melioribus institutis et legibus
rem publicam melioribus institutis et legibus temperaverunt

rem vero publicam nostri maiores certe temperaverunt
rem vero publicam certe melioribus institutis temperaverunt
rem vero publicam certe melioribus legibus temperaverunt
rem vero publicam nostri maiores certe melioribus institutis temperaverunt
rem vero publicam nostri maiores certe melioribus institutis et legibus temperaverunt
rem publicam melioribus temperaverunt institutis
rem publicam melioribus temperaverunt institutis et legibus

*  rem vero publicam nostri maiores certe melioribus temperaverunt et institutis et legibus.

quid?
loquor
quid loquar?
res militaris
de re militari
quid loquar de re militari?

in re militari
valeo
valet
valent
virtute valent
disciplinâ valent
in re militari valent
in re militari virtute valent
in re militari disciplinâ valent
in ea valent
in ea valebant
in ea valuerunt
nostri valuerunt
in ea nostri valuerunt
in ea multum valuerunt
in ea virtute multum valuerunt
in ea nostri multum valuerunt
quid loquar de re militari in qua multum valuerunt
quid loquar de re militari in qua nostri multum valuerunt
quid loquar de re militari in qua virtute nostri multum valuerunt

in ea virtute valuerunt
in ea disciplinâ valuerunt
in ea et virtute et disciplinâ valuerunt
in ea et virtute valuerunt et disciplinâ
in ea cum virtute valuerunt tum disciplinâ

valuerunt plus disciplinâ
valuerunt plus etiam disciplinâ
in ea cum virtute valuerunt tum plus etiam disciplinâ
in ea cum virtute nostri multum valuerunt tum plus etiam disciplinâ

*  quid loquar de re militari, in qua cum virtute nostri multum valuerunt, tum plus etiam disciplinâ?

illud confero
illa confero
illa cum hac confero
illa cum Graecia confero
illa conferenda sunt
illa cum hac sunt conferenda
illa non cum Graecia sunt conferenda
iam illa non cum Graecia sunt conferenda

gens
haec gens
cum gente
cum hac gente
cum hac
illa non cum hac gente sunt conferenda
neque Graecia neque ulla gens
neque cum Graecia neque cum ulla gente
neque cum Graecia neque ulla cum gente

adsequor
ea adsequebar
ea adsecutus sum
ea adsecuti sunt
ea natura adsecuti sunt
ea non litteris adsecuti sunt
ea natura non litteris adsecuti sunt
illa, quae natura non litteris adsecuti sunt, non cum Graecia sunt conferenda.

*  illa, quae natura non litteris adsecuti sunt, neque cum Graecia neque ulla cum gente sunt conferenda.

gravitas
tanta gravitas
quae gravitas
quae gravitas in ullis est?
quae tanta gravitas in ullis est?
quae tanta gravitas in ullis fuit?
quae tanta constantia in ullis fuit?
quae tanta magnitudo animi in ullis fuit?
quae tanta probitas in ullis fuit?
quae tanta fides in ullis fuit?
quae tanta virtus in ullis fuit?
quae enim tanta virtus in ullis fuit?
virtus excellens
quae virtus
virtus excellens in omni genere
virtus tam excellens in omni genere
tam excellens in omni genere virtus
quae tam excellens in omni genere virtus

ea comparo
ea comparo cum illa
ea sunt comparanda
ea sunt comparanda cum maioribus nostris
ea sunt cum maioribus nostris comparanda

quae tanta virtus in ullis fuit ut sit comparanda
quae enim tanta virtus in ullis fuit ut sit cum maioribus nostris comparanda?
quae enim tam excellens in omni genere virtus in ullis fuit ut sit cum maioribus nostris comparanda?

*  quae enim tanta gravitas, quae tanta constantia, magnitudo animi, probitas, fides, quae tam excellens in omni genere virtus in ullis fuit ut sit cum maioribus nostris comparanda?

Supero
superat
superavit
superabat
Graecia superabat
Graecia nos superabat
doctrinâ superabat
doctrinâ nos superabat
doctrinâ Graecia nos superabat
omne genus
omne genus litterarum
omne litterarum genus
in omni litterarum genere
in omni litterarum genere Graecia nos superabat

*  Doctrinâ Graecia nos et omni litterarum genere superabat.

Est
est facile
est facile vincere
erat facile vincere
in hoc erat facile vincere
in hoc erat facile vincere eos
repugno
repugnans
repugnantes
non repugnantes
in hoc erat facile vincere non repugnantes.

*  doctrinâ Graecia nos et omni litterarum genere superabat, in quo erat facile vincere non repugnantes.

Antiquum genus
antiquissimum genus
doceo
doctus (homo)
docti (homines)
antiquissimum genus e doctis
antiquissimum e doctis genus
apud Graecos
apud Graecos antiquissimum e doctis genus
apud Graecos antiquissimum e doctis genus est genus poetarum
apud Graecos antiquissimum e doctis genus est poetarum
cum antiquissimum sit genus poetarum
cum antiquissimum genus sit poetarum
cum apud Graecos antiquissimum e doctis genus sit poetarum...
Nam cum apud Graecos antiquissimum e doctis genus sit poetarum...

Homerus fuit
Homerus fuit ante Romam conditam
Homerus fuit et Hesiodus ante Romam conditam
Romulus regnans
Archilochus fuit regnante Romulo
siquidem Homerus fuit ante Romam conditam
siquidem Homerus fuit et Hesiodus ante Romam conditam, Archilochus regnante Romulo...

poetica
poeticam accipimus
poeticam accepimus
sero poeticam accepimus
serius poeticam accepimus

*  Nam cum apud Graecos antiquissimum e doctis genus sit poetarum siquidem Homerus fuit et Hesiodus ante Romam conditam, Archilochus regnante Romulo, serius poeticam nos accepimus.

fabulam do
fabulam dedit
Livius fabulam dedit
Roma condita est
annis cccccx
annis fere cccccx
annis fere cccccx post Romam conditam
annis fere cccccx post Romam conditam Livius fabulam dedit

Livius est maior
Livius fuit maior natu
Livius fuit maior natu quam Plautus
Livius fuit maior natu quam Plautus et Naevius.
Livius, qui fuit maior natu quam Plautus et Naevius...
C. Claudius consul
filius Caeci
C. Claudius, Caeci filius
C.Claudio consule
C. Claudio et Marco Tuditano consulibus
C. Claudio, Caeci filio, et Marco Tuditano consulibus

annus
anno
anno ante natum Ennium

*  annis fere cccccx post Romam conditam Livius fabulam dedit, C. Claudio, Caeci filio, et Marco Tuditano consulibus, anno ante natum Ennium, qui fuit maior natu quam Plautus et Naevius.

poetas cognoscimus
poetae cognoscuntur
poetas cognovimus
poetae cogniti sunt
poetas recipimus
poetae recipiuntur
poetas recepimus
poetae recepti sunt
poetae a nostris cogniti sunt
a nostris poetae vel cogniti vel recepti sunt
sero a nostris poetae vel cogniti vel receptis sunt

*  sero igitur poetae a nostris vel cogniti vel receptis sunt.

auctor dicit...
Auctor dicit convivas canere
Auctor dicit convivas cecinisse
Auctor dicit in epulis convivas cecinisse
Liber dicit...
Liber dicit convivas in epulis cecinisse
Est in libro...
Est in Origines...
quamquam est in Origines...
quamquam est in Origines in epulis convivas cecinisse
clarus homo
clari homines
virtutes clarorum hominum
de virtutibus
de clarorum hominum virtutibus

soleo canere
solemus canere
solent canere
solitus sum canere
soliti sunt canere
soliti sunt in epulis canere
soliti sunt in epulis canere convivas
soliti sunt in epulis canere convivas ad tibicinem
soliti sunt in epulis canere convivas de clarorum hominum virtutibus
soliti sunt in epulis canere convivas ad tibicinem de clarorum hominum virtutibus

dicit solitos esse
dicit solitos esse in epulis canere
dicit solitos esse in epulis canere convivas
dicit solitos esse in epulis canere convivas ad tibicinem de clarorum hominum virtutibus
est in Origines solitos esse in epulis canere convivas ad tibicinem de clarorum hominum virtutibus

*  quamquam est in Origines solitos esse in epulis canere convivas ad tibicinem de clarorum hominum virtutibus

oratio
oratio Catonis
oratio declarat
declarat oratio
declarat oratio haec
haec declarat oratio
oratio Catonis declarat
oratio declarat non esse
declarat oratio non fuisse
declarat oratio honorem non fuisse
honorem declarat oratio non fuisse
honorem tamen declarat oratio non fuisse

honor non fuit
honor non fuit huic generi
honor huic generi non fuit
dicit honorem huic generi non fuisse
declarat tamen oratio honorem huic generi non fuisse
honorem tamen huic generi non fuisse declarat oratio
honorem tamen huic generi non fuisse declarat oratio Catonis

in ea oratione
in ea oratione obiacit
in ea oratione obiecit
in ea obiecit ut probrum
in ea obiecit ut probrum illi
in ea obiecit ut probrum Marco Nobiliori

in ea obiecit quod is duxisset
in ea obiecit quod is poetas duxisset
in ea obiecit quod is in provinciam poetas duxisset
in ea obiecit ut probrum Marco Nobiliori quod is in provinciam poetas duxisset

haec declarat oratio in qua obiecit quod is in provinciam poetas duxisset
honorem tamen non fuisse declarat oratio in qua dixit haec

*  honorem tamen huic generi non fuisse declarat oratio Catonis in qua obiecit ut probrum Marco Nobiliori quod is in provinciam poetas duxisset

ducit
duxit
duxerat
duxerat consul
duxerat consul ille
duxerat autem consul ille
duxerat autem consul ille in Aetoliam
duxerat autem consul ille in Aetoliam, ut scimus,

*  duxerat autem consul ille in Aetoliam, ut scimus, Ennium.

Minus
minus honoris
minus honoris poetis est
minus honoris poetis erat
minus igitur honoris erat poetis

minor
minora
minora studia
minora studia sunt
minora studia fuerunt

quo minus...eo minora
quo minus honoris erat, eo minora studia fuerunt

*  quo minus igitur honoris erat poetis, eo minora studia fuerunt

respondent
responderunt
nec responderunt
nec gloriae responderunt
nec Graecorum gloriae responderunt
nec non satis Graecorum gloriae responderunt
nec tamen non satis Graecorum gloriae responderunt

existo
existunt
extitit
extiterunt
ei extiterunt
aliqui extiterunt
si qui extiterunt
si qui magnis ingeniis extiterunt
si qui magnis ingeniis in eo genere extiterunt

*  nec tamen, si qui magnis ingeniis in eo genere extiterunt, non satis Graecorum gloriae responderunt

sunt
multi sunt
multi Polycliti sunt
multi Polycliti futuri sunt
multi Polycliti futuri fuerunt
censeo multos Polyclitos esse
censemus multos Polyclitos esse
censemus multos Polyclitos futuros esse
censemus multos Polyclitos futuros fuisse
censemus multos Polyclitos et Parrhasios futuros fuisse
an censemus multos Polyclitos et Parrhasios futuros fuisse
an censemus non multos Polyclitos et Parrhasios futuros fuisse

dat
datur
si datur
si datum erat
si detur
si datum esset
si ei datum esset
si ei laudi datum esset
si Fabio laudi datum esset
si quod pingeret ei laudi datum esset
si Fabio laudi datum esset quod pingeret
si Fabio, nobilissimo homini, laudi datum esset, quod pingeret

*  an censemus si Fabio, nobilissimo homini, laudi datum esset, quod pingeret, non multos Polyclitos et Parrhasios futuros fuisse?

honos
alo
alit
honos alit
honos alit artes

omnis
omnes
omnes incendunt
omnes incenduntur
omnesque incenduntur
omnesque incenduntur ad studia
omnesque incenduntur ad studia gloriâ

iaceo
iacet
iacent
iacentque
ea iacent
iacentque ea
iacentque ea semper

improbo
ea improbo
ea improbantur
quisque
apud quemque
apud quosque
ea apud quosque improbantur
ea semper quae apud quosque improbantur

iacentque ea semper quae apud quosque improbantur.

*  Honos alit artes, omnesque incenduntur ad studia gloriâ , iacentque ea semper quae apud quosque improbantur.

Graecus
Graeci
censeo
censet
Graecus censet
Graeci censent
Graeci censebant

eruditio
summa eruditio
summa eruditio sita est
summa eruditio sita est in cantibus
Graeci censent summam eruditionem sitam esse in cantibus
Graeci censebant summam eruditionem sitam in cantibus

cantus
nervus
nervorum
cantus nervorum
vox
vocum
cantus vocum
in cantibus nervorum
in nervorum cantibus
in nervorum vocumque cantibus
summa eruditio sita est in nervorum vocumque cantibus

Graeci censebant summam eruditionem sitam esse in nervorum cantibus
Graeci censebant summam eruditionem sitam in nervorum vocumque cantibus

*  summam eruditionem Graeci censebant sitam in nervorum vocumque cantibus

iudicium
meum iudicium
meo iudicio

dico
dicitur
Epaminondas dicitur
Epaminondas canit
Epaminondas cecinit
Epaminondas fidibus cecinit
Epaminondas cecinisse dicitur
Epaminondas praeclare cecinisse dicitur
Epaminondas fidibus praeclare cecinisse dicitur
Epaminondas, princeps Graeciae, fidibus praeclare cecinisse dicitur
et Epaminondas, princeps meo iudicio Graeciae, fidibus praeclare cecinisse dicitur

*  igitur et Epaminondas, princeps meo iudicio Graeciae, fidibus praeclare cecinisse dicitur,

recuso
recusabat
recusabat lyram
Themistocles recusabat lyram
cum Themistocles recusaret lyram
cum Themistocles in epulis recusaret lyram

annus
anni
aliquot anni
aliquot ante annos

Themistocles est indoctus
Themistocles est indoctior
Themistocles habetur indoctior
Themistocles habebatur indoctior
Themistocles habitus est indoctior
Themistocles est habitus indoctior

*  igitur et Epaminondas, princeps meo iudicio Graeciae, fidibus praeclare cecinisse dicitur, Themistoclesque aliquot ante annos cum in epulis recusaret lyram, est habitus indoctior.

musicus
musici
musici florent
musici floruerunt
ergo musici floruerunt

*  ergo in Graecia musici floruerunt

disco
discebat
discebant
id discebant
discebant id
discebant id omnes

*  ergo in Graecia musici floruerunt discebantque id omnes

nescio
nescit
nesciebat
is, qui nesciebat
is, qui nesciebat, non excultus est
is, qui nesciebat, non excultus doctrinâ est
qui nesciebat non excultus doctrinâ est
nec qui nesciebat excultus doctrinâ est
nec qui nesciebat satis excultus doctrinâ est

is putat
is putatur
is excultus putatur
is non satis excultus putatur
is non satis excultus putabatur

*  nec qui nesciebat satis excultus doctrinâ putabatur

*  ergo in Graecia musici floruerunt discebantque id omnes nec qui nesciebat satis excultus doctrinâ putabatur

honos
honoris
honore
in honore
in summo honore
est in summo honore
fuit in summo honore
apud me
apud illum
apud illos
apud illos geometria fuit in summo honore
in summo honore apud illos geometria fuit
in summo apud illos honore geometria fuit
inlustris
inlustrius
mathematicis inlustrius
nihil fuit mathematicis inlustrius
itaque nihil mathematicis inlustrius

*  in summo apud illos honore geometria fuit, itaque nihil mathematicis inlustrius

termino
terminamus
terminavimus
terminavimus modum
nos terminavimus modum
at nos terminavimus modum

utilitas
utilitate
utilitate artis
utilitate huius artis
metior
utilitas metiendi
ratiocinor
utilitas ratiocinandi
metiendi utilitate
metiendi ratiocinandique utilitate
utilitate huius artis terminavimus modum
metiendi utilitate huius artis terminavimus modum

*  at nos metiendi ratiocinandique utilitate huius artis terminavimus modum

complector
complectamur
complectabamur
complexi sumus
orator
oratorem
oratorem complexi sumus
oratorem celeriter complexi sumus
at oratorem celeriter complexi sumus
at contra, oratorem celeriter complexi sumus
non oratorem eruditum complexi sumus
nec eum eruditum complexi sumus
nec eum primo eruditum complexi sumus
oratorem aptum complexi sumus
dico
dicendum
oratorem aptum ad dicendum complexi sumus
oratorem aptum tamen ad dicendum complexi sumus
eum aptum tamen ad dicendum complexi sumus
post oratorem eruditum complexi sumus
post autem oratorem eruditum complexi sumus
nec eum primo eruditum, aptum tamen ad dicendum, post autem eruditum

*  At contra, oratorem celeriter complexi sumus, nec eum primo eruditum, aptum tamen ad dicendum, post autem eruditum

trado
trador
traditur
tradebatur
traditum est
doceo
doctus
doctus est
Galba doctus est
traditur Galbam doctum esse
traditum est Galbam doctum fuisse
traditum est eum doctum fuisse
traditum est eos doctos fuisse
traditum est Galbam, Africanum, Laelium doctos fuisse
nam traditum est Galbam, Africanum, Laelium doctos fuisse
nam Galbam, Africanum, Laelium doctos fuisse traditum est

Cato est studiosus
traditum est Catonem fuisse studiosum
traditum est eum studiosum fuisse
traditum est studiosum autem eum fuisse
studiosum autem eum fuisse traditum est
is anteit
is anteibat
is iis anteibat
is iis aetate anteibat
qui iis aetate anteibat
traditum est studiosum autem eum fuisse qui iis aetate anteibat
Cato fuit studiosus, post Lepidus
Cato fuit studiosus, post vero Lepidus fuit studiosus
Cato fuit studiosus, post vero Lepidus
Cato fuit studiosus, post vero Lepidus, Carbo, Gracchi
traditum est studiosum Catonem fuisse, post vero Lepidum, Carbonem, Gracchos

*  nam Galbam, Africanum, Laelium doctos fuisse traditum est, studiosum autem eum, qui iis aetate anteibat, Catonem, post vero Lepidum, Carbonem, Gracchos.

magnus homo
magni homines
magni
traditur magnum esse
traditum est magnos esse
inde traditum est magnos fuisse
inde traditum est ita magnos
aetas
aetatem
ad aetatem
ad nostram aetatem
nostram ad aetatem
inde ita magnos nostram ad aetatem

cedo
cedo Graeco
cedo Graecis
ceditur Graecis
nihil ceditur Graecis
ut nihil cedatur Graecis
ut nihil cederetur Graecis
ut nihil omnino cederetur Graecis
ut non multum Graecis cederetur
ut non multum aut nihil omnino Graecis cederetur

*  nam Galbam, Africanum, Laelium doctos fuisse traditum est, studiosum autem eum, qui iis aetate anteibat, Catonem, post vero Lepidum, Carbonem, Gracchos, inde ita magnos nostram ad aetatem ut non multum aut nihil omnino Graecis cederetur.

philosophia
iacet
iacuit
haec aetas
ad hanc aetatem
usque ad hanc aetatem

*  Philosophia iacuit usque ad hanc aetatem

habet
nec habet
nec habuit
nec lumen habuit
nec ullum lumen habuit
nec ullum lumen litterarum habuit
nec ullum lumen litterarum Latinarum habuit

*  Philosophia iacuit usque ad hanc aetatem nec ullum habuit lumen litterarum Latinarum.

inlustro
inlustrandum est
mihi inlustrandum est
nobis inlustrandum est
ea nobis inlustranda est
excito
excitandum est
ea nobis excitandum est
ea inlustranda et excitanda nobis est
quae inlustranda et excitanda nobis est

prosum
prosumus
prodest
prodesse
profui
profuimus
ut prosimus
ut prosimus otiosi
ut prosimus etiam otiosi

occupati profuimus
occupati profuimus aliquid
occupati profuimus aliquid eis
occupati profuimus aliquid civibus
occupati profuimus aliquid civibus nostris
si occupati profuimus aliquid civibus nostris

possum
potesse
possum
si possumus

*  quae inlustranda et excitanda nobis est, ut, si occupati profuimus aliquid civibus nostris, prosimus etiam, si possumus, otiosi.

elaboro
elaborare debeo
est elaborandum mihi
nobis est elaborandum
in eo nobis est elaborandum
in quo nobis est elaborandum
in quo nobis est magis elaborandum
in quo magis nobis est elaborandum
in quo eo magis nobis est elaborandum
in quo eo magis nobis est elaborandum, quod...

liber
librum scribit
libros scribunt
liber scribitur
libri scribuntur
liber scriptus est
libri scripti sunt
libri Latini
libri Latini scripti sunt
libri Latini scripti sunt inconsiderate
sunt scripti libri Latini
sunt libri Latini scripti
multi sunt libri Latini scripti
multi sunt libri Latini scripti inconsiderate
multi esse dicuntur
multi esse libri Latini dicuntur scripti
multi iam esse libri Latini dicuntur scripti inconsiderate
scripti sunt a viris
scripti sunt ab optimis viris
scripti sunt ab optimis illis viris
scripti sunt ab optimis illis quidem viris
scripti sunt libri a viris eruditis
scripti sunt libri a viris satis eruditis
scripti sunt libri a viris non satis eruditis
scripti sunt libri inconsiderate ab optimis illis quidem viris, sed non satis eruditis

*  in quo eo magis nobis est elaborandum, quod scripti sunt libri inconsiderate abo optimis illis quidem viris, sed non satis eruditis

possum
potest
fieri potest
fieri autem potest
sentio
sentit
ut sentiat
aliquis sentit
aliquis recte sentit
ut quis sentiat
ut recte quis sentiat
fieri autem potest ut quis sentiat
fieri autem potest ut recte quis sentiat
quod sentit
id quod sentit
eloquor
possum eloqui
eloqui non possum
eloqui non potest
polite eloqui non potest
fieri potest ut polite loqui non possit

*  fieri autem potest ut recte quis sentiat et id quod sentit polite eloqui non possit

mando
mandare
litteris mandare
cogitatio
cogitationem
litteris cogitationes mandare
litteris cogitationes suas mandare

abutor
abutor otio
abutitur otio
abutitur otio et litteris
abutens
abutens otio
abutens otio et litteris
abutens et otio et litteris
intemperans
intemperanter abutens et otio et litteris

homo abutens
hoc est hominis abutentis
hoc est hominis abutentis otio
homo abutitur otio
hic homo abutitur et otio et litteris
hoc est hominis abutentis et otio et litteris
cogitationes suas litteris mandare est hominis abutentis

quisquam litteris suas cogitationes mandat
quemquam litteris cogitationes suas mandare est hominis abutentis otio
mandare quemquam litteris cogitationes suas est hominis abutentis otio et litteris
sed mandare quemquam litteris cogiationes suas hominis est abutentis et otio et litteris
sed mandare quemquam litteris cogitationes suas hominis est intemperanter abutentis et otio et litteris

disponere potest
cogitationes disponere potest
is cogitationes suas disponere non potest
is eas nec disponere nec inlustrare potest
is, qui id non possit...
is, qui eas nec disponere nec inlustrare possit...
is, qui eas nec disponere nec inlustrare nec allicere lectorem possit, abutitur otio
is, qui eas nec disponere nec inlustrare possit nec allicere lectorem, abutitur otio
allicio
allicere
allicere lectorem
allicere lectorem delectatione
allicere lectorem delectatione aliqua
delectatione aliqua allicere lectorem
is qui eas nec disponere nec inlustrare possit nec delectatione aliqua allicere lectorem, abutitur otio
qui eas nec disponere nec inlustrare possit nec delectatione aliqua allicere lectorem abutitur et otio et litteris

*  sed mandare quemquam litteris cogitationes suas, qui eas nec disponere nec inlustrare possit nec delectatione aliqua allicere lectorem, hominis est intemperanter abutentis et otio et litteris.

librum suum legit
libros suos legunt
libros suos ipsi legunt
itaque suos libros ipsi legunt
itaque suos libros ipsi legunt cum suis
attingo
attingit praeter eos
quisquam attingit praeter eos
nec quisquam attingit praeter eos
is vult
ei volunt
ei id permitti volunt
ei id sibi permitti volunt
ei, qui id sibi permitti volunt
licentia
licentia scribendi
eadem licentia scribendi
qui licentiam sibi permitti volunt
qui eandem licentiam scribendi sibi permitti volunt

*  itaque suos libros ipsi legunt cum suis, nec quisquam attingit praeter eos qui eandem licentiam scribendi sibi permitti volunt.

aperio
aperimus
aperiemus
fons
fontes
philosophiae fontes
philosophiae fontes aperiemus
studiosus
studiose
studiosius
philosophiae fontes studiosius aperiemus
philosophiae fontes multo studiosius aperiemus
quare philosophiae fontes multo studiosius aperiemus

affero
afferebam
attuli
attulimus
aliquid attulimus
laus
laudis
oratoriae laudis
aliquid laudis attulimus
aliquid oratoriae attulimus
si aliquid oratoriae attulimus
si aliquid oratoriae attulimus industriâ
si aliquid oratoriae attulimus nostrâ industriâ
si aliquid oratoriae nostrâ attulimus industriâ

ex eo
ex illis
e quibus
illud
illa
illa manant
illa manabant
e quibus illa manabant
e quibus etiam illa manabant

*  quare si aliquid oratoriae laudis nostrâ attulimus industriâ, multo studiosius philosophiae fontes aperiemus e quibus etiam illa manabant

coepi
Aristoteles coepit
vir coepit
ingenium
summum ingenium
vir summo ingenio
vir summâ scientiâ
vir summâ copiâ
vir summo ingenio, scientiâ, copiâ
Aristoteles vir summo ingenio, scientiâ, copiâ coepit
Aristoteles vir summo ingenio, scientiâ, copiâ docere coepit
docere cantare
docere legere
docere dicere
dicere docere
Aristoteles vir summo ingenio, scientiâ, copiâ dicere docere coepit
Aristoteles vir summo ingenio, scientiâ, copiâ dicere docere etiam coepit adulescentes

moveo
moveor
movetur
Aristoteles movetur
Aristoteles motus est
cum Aristoteles moveatur
cum Aristoteles motus esset
cum motus esset gloriâ
cum motus esset Isocratis gloriâ
cum motus esset Isocratis rhetoris gloriâ
Aristotelis, cum motus esset Isocratis rhetoris gloriâ , dicere docere coepit
Aristotelis, vir summo ingenio, scientia, copia, cum motus esset Isocratis rhetoris gloriâ , dicere docere etiam coepit adulescentes

iungo
iungere
iungere prudentiam
iungere prudentiam cum eloquentia
Aristoteles coepit iungere
Aristoteles coepit iungere prudentiam cum eloquentia

Aristotelis, vir summo ingenio, scientia, copia, cum motus esset Isocratis rhetoris gloriâ , dicere docere etiam coepit adulescentes et prudentiam cum eloquentia iungere

studium
studium dicendi
dicendi studium
studium deponere
pristinum studium deponere
pristinum dicendi studium deponere

placet
mihi placet
sic mihi placet
sic nobis placet
sic nobis placet deponere
sic nobis placet non deponere
sic nobis placet nec deponere
sic nobis placet nec studium deponere
sic nobis placet nec pristinum dicendi studium deponere

ars
haec ars
in hac arte
versor in hac arte
versatur in hac arte
versari in hac arte
versari in hac maiore arte
versari in hac uberiore arte
in hac maiore et uberiore arte versari

sic nobis placet nec studium deponere et in hac arte versari

ut ille vir, sic ego
ut Aristotelis docere coepit, sic nobis placet docere
ut Aristotelis docere coepit, sic nobis placet in hac arte versari

*  ut Aristotelis, vir summo ingenio, scientia, copia, cum motus esset Isocratis rhetoris gloriâ , dicere docere etiam coepit adulescentes et prudentiam cum eloquentia iungere, sic nobis placet nec pristinum dicendi studium deponere et in hac maiore et uberiore arte versari.

Iudico
semper iudicavi
hanc semper iudicavi
hanc esse perfectam semper iudicavi
hanc enim perfectam philosophiam semper iudicavi
philosophia dicit
res
de re
de rebus
philosophia dicit de his rebus
hanc enim perfectam philosophiam semper iudicavi, quae diceret de his rebus

philosophia potest
philosophia dicere potest
philosophia de quaestionibus dicere potest
philosophia potest dicere de maximis quaestionibus
dicere copiose
dicere ornate
dicere copiose ornateque
philosophia potest dicere copiose de maximis quaestionibus
philosophia potest copiose ornateque dicere de maximis quaestionibus

*  hanc enim perfectam philosophiam semper iudicavi, quae de maximis quaestionibus copiose posset ornateque dicere.

Do
do operam
operam dabam
operam dedimus
studiose operam dedimus
nos studiose operam dedimus
ita nos studiose operam dedimus
exercitatio
in exercitationem
in hanc exercitationem
in quam exercitationem
in quam exercitationem ita nos studiose operam dedimus

audeo
audemus
ita operam dedimus ut auderemus
schola
mos
mos Graecorum
more Graecorum
schola Graecorum more
habemus scholas Graecorum more
ita operam dedimus ut scholas habere auderemus
ita operam dedimus ut scholas Graecorum more habere auderemus
ita operam dedimus ut iam etiam scholas Graecorum more habere auderemus

*  in quam exercitationem ita nos studiose operam dedimus ut iam etiam scholas Graecorum more habere auderemus.

tempto
tempare
temptavi
temptavi aliquid

possum
quid possum?
Quid in eo genere possum?
Tempto quid possim.
Temptavi quid possem.
temptavi quid in eo genere possem.
Nuper temptavi quid in eo genere possem

discessus
post discessum
post tuum discessum
tuum post discessum

Tusculanum
in Tusculano
ut nuper tuum post discessum in Tusculano

Sum
eram
erant
cum essent
cum essent familiares
cum essent complures familiares
cum essent complures mecum familiares

*  ut nuper tuum post discessum in Tusculano cum essent complures mecum familiares, temptavi quid in eo genere possem.

declamito
declamitabam
causa
causas declamitabam
ut causas declamitabam...
ut enim declamitabam causas
ut enim antea declamitabam causas

facio
facit
nemo facit
nemo fecit
nemo diutius fecit
nemo me diutius fecit
nemo id me diutius fecit
quod nemo me diutius fecit

declamatio
haec declamatio
haec est declamatio
haec est senilis declamatio
haec mihi est senilis declamatio
haec mihi senilis declamatio est
sic haec mihi nunc senilis est declamatio.

*  Ut enim antea declamitabam causas, quod nemo me diutius fecit, sic haec mihi nunc senilis est declamatio.

iubeo
iubebam
ponere iubebam
is vult
is audire vult
de eo is audire vult
ponere de quo is audire vellet
ponere iubeo de quo is audire velit

*  ponere iubebam de quo quis audire vellet

disputo
disputabam
ad id disputabam
sedens disputabam
ambulans disputabam
aut sedens aut ambulans disputabam

*  ad id aut sedans aut ambulans disputabam

confero
conferebam
contuli
scholas contuli
quinque dies
scholae quinque dierum
dierum quinque scholae
dierum quinque scholas contuli
Graeci
appello
appellant
ut Graeci appellant
quinque dies
quinque dierum
scholas quinque dierum
dierum quinque scholas contuli
dierum quinque scholas in quinque libros contuli
dierum quinque scholas in totidem libros contuli

*  itaque dierum quinque scholas ut, Graeci appellant, in totidem libros contuli.

fio
fit
fit ut dicam
fiebat
fiebat ut dicerem
fiebat ut contra dicerem
fiebat ita ut contra dicerem
fiebat autem ita ut contra dicerem
is vult
is audire vult
is, qui audire velit
is, qui audire vellet
is dicit
cum is dicat
is dixit
cum is dixisset
cum, is qui audire vellet, dixisset
cum is dicit quid videatur
cum is dixisset quid videretur
cum is dixisset quid sibi videretur
cum is qui audire vellet dixisset quid sibi videretur
cum is qui audire vellet dixisset quid sibi videretur, tum ego contra dicerem

*  fiebat autem ita ut cum is qui audire vellet dixisset, quid sibi videretur, tum ego contra dicerem.

haec est
haec est ratio
haec est vetus ratio
haec enim est vetus ratio
haec enim est vetus et Socratica ratio
haec enim est vetus et Socratica ratio disserendi
contra
contra opinionem
contra alterius opinionem
disserere contra alterius opinionem
haec est vetus et Socratica ratio contra alterius opinionem disserendi
scio
scis
ut scis

*  haec est enim, ut scis, vetus et Socratica ratio contra alterius opinionem disserendi.

quid
quid est simile
quid est veri simile
invenio
invenio quid sit
invenio quid sit simile
invenio quid sit veri simile
inveni
inveni quid esset veri simile
inveni quid esset veri simillimum
inveni quid veri simillimum esset
potest
id potest inveniri
id potest inveniri facillime
ita id potest inveniri facillime
nam ita id potest inveniri facillime
nam ita facillime id potest inveniri
nam ita facillime id inveniri potest
nam ita facillime quid sit veri simillimum inveniri potest
arbitror
arbitratur
arbitratur ita id inveniri
arbitrabatur ita id inveniri
arbitrabatur ita id posse inveniri
Socrates arbitrabatur ita id posse inveniri
Socrates arbitrabatur quid veri simillimum esset inveniri potest

*  nam ita facillime, quid veri simillimum esset, inveniri posse Socrates arbitrabatur

explico
explicat
explicatur
explicantur
disputationes explicantur
ut disputationes explicentur
ut disputationes nostrae explicentur
ut commode disputationes nostrae explicentur
quo commodius disputationes nostrae explicentur
sed quo commodius disputationes nostrae explicentur
eam expono
eas exponam
sic eas exponam
sic eas exponam
res agitur
quasi agatur res
narro
narratur
res narratur
non quasi narretur
sic eas exponam quasi agatur res

*  sed quo commodius disputationes nostrae explicentur, sic eas exponam quasi agatur res, non quasi narretur

nascor
nascitur
nascetur
exordium nascetur
nascetur exordium
ergo nacetur exordium

*  ergo ita nascetur exordium

End of Tusc. Disp. I.i.8.

  


  

GRASP Handout   

  

top

  

  

navigation bar latin teaching materials classics programs current course offerings faculty Latin, Greek, and Classical Humanities at SLU

  

© 1997 - 2009 Claude Pavur, from the Latin Teaching Materials at Saint Louis University website.  This material is being made freely available for non-commercial educational use.

  

  

  

pagekeeper