Seneca's Letters, Selections

Low-segmentation Acceleration Reader

  

  

Acceleration Reader Index

41    64   

Seneca Index




Acceleration Readers segment the text into small units of meaning to facilitate the practice of comprehension. For more on this kind of pedagogical typography, see the Preface to the Acceleration Reader Series. When saved as a simple ascii text-file, this material can be broken into shorter files and conveniently used in the Windows freeware program Reading Acceleration Machine.

  


  

Ep. 41 SENECA Lucilio Suo Salutem

Facis rem optimam
et tibi salutarem
si, ut scribis,
perseveras ire ad bonam mentem,
quam stultum est optare
cum possis a te inpetrare.

Non sunt ad caelum elevandae manus
nec exorandus aedituus
ut nos ad aurem simulacri,
quasi magis exaudiri possimus,
admittat:
prope est a te deus,
tecum est,
intus est.

Ita dico, Lucili:
sacer intra nos spiritus sedet,
malorum bonorumque nostrorum observator et custos;
hic prout a nobis tractatus est,
ita nos ipse tractat.

Bonus vero vir
sine deo nemo est:
an potest aliquis
supra fortunam
nisi ab illo adiutus
exsurgere?
Ille dat
consilia magnifica et erecta.
In unoquoque virorum bonorum
(quis deus incertum est)
habitat deus.

Si tibi occurrerit
vetustis arboribus et solitam altitudinem egressis frequens
lucus
et
conspectum caeli densitate ramorum aliorum alios protegentium summovens,
illa proceritas silvae
et secretum loci
et admiratio umbrae in aperto tam densae atque continuae
fidem tibi numinis
faciet.

Si quis specus
saxis penitus exesis
montem suspenderit,
non manu factus,
sed naturalibus causis
in tantam laxitatem excavatus,
animum tuum
quadam religionis suspicione
percutiet.
Magnorum fluminum capita
veneramur;
subita ex abdito vasti amnis eruptio
aras habet;
coluntur
aquarum calentium fontes,
et stagna quaedam
vel opacitas
vel immensa altitudo
sacravit.

Si hominem videris
interritum periculis,
intactum cupiditatibus,
inter adversa felicem,
in mediis tempestatibus placidum,
ex superiore loco homines videntem,
ex aequo deos,
non subibit te veneratio eius?
non dices,
"ista res
maior est altiorque
quam ut credi similis huic
in quo est corpusculo
possit"?

Vis isto divina descendit;
animum excellentem,
moderatum,
omnia tamquam minora transeuntem,
quidquid timemus optamusque ridentem,
caelestis potentia
agitat.

Non potest res tanta
sine adminiculo numinis
stare;
itaque maiore sui parte
illic est
unde descendit.
Quemadmodum radii solis
contingunt quidem terram
sed ibi sunt
unde mittuntur,
sic animus magnus ac sacer
et in hoc demissus,
ut propius quidem divina nossemus,
conversatur quidem nobiscum
sed haeret origini suae;
illinc pendet,
illuc spectat
ac nititur,
nostris tamquam melior interest.

Quis est ergo
hic animus?
qui
nullo bono nisi suo
nitet.

Quid enim est stultius
quam in homine aliena laudare?
quid eo dementius
qui ea miratur
quae
ad alium transferri protinus
possunt?

Non faciunt
meliorem equum
aurei freni.
Aliter
leo aurata iuba mittitur,
dum contractatur
et
ad patientiam recipiendi ornamenti
cogitur fatigatus,
aliter
incultus, integri spiritus:
hic scilicet impetu acer,
qualem illum natura esse voluit,
speciosus ex horrido,
cuius hic decor est,
non sine timore aspici,
praefertur illi languido et bratteato.
Nemo gloriari nisi suo debet.

Vitem laudamus
si fructu palmites onerat,
si ipsa
pondere ad terram eorum
quae tulit
adminicula deducit:
num quis huic illam praeferret vitem
cui aureae uvae,
aurea folia dependent?
Propria virtus est
in vite
fertilitas;
in homine quoque
id laudandum est
quod ipsius est.

Familiam formonsam habet
et domum pulchram,
multum serit,
multum fenerat:
nihil horum in ipso est
sed circa ipsum.
Lauda in illo
quod nec eripi potest
nec dari,
quod proprium hominis est.

Quaeris quid sit?
animus
et ratio in animo perfecta.
Rationale enim animal
est homo;
consummatur itaque bonum eius,
si id inplevit
cui nascitur.

Quid est autem
quod ab illo
ratio haec exigat?
rem facillimam,
secundum naturam suam vivere.
Sed hanc
difficilem facit
communis insania:
in vitia
alter alterum trudimus.

Quomodo autem
revocari ad salutem possunt
quos nemo retinet,
populus inpellit?
Vale.

top

  

Ep. 64 SENECA Lucilio Suo Salutem

Fuisti here nobiscum.

Potes queri,
si here tantum;
ideo adieci "nobiscum";
mecum enim
semper es.

Intervenerant
quidam amici
propter quos
maior fumus fieret,
non hic
qui erumpere ex lautorum culinis
et terrere vigiles
solet,
sed hic modicus
qui hospites venisse
significet.

Varius nobis fuit sermo,
ut in convivio,
nullam rem usque ad exitum adducens
sed aliunde alio transiliens.

Lectus est deinde
liber Quinti Sextii patris,
magni, si quid mihi credis, viri,
et licet neget Stoici.

Quantus in illo,
di boni,
vigor est,
quantum animi!

Hoc
non in omnibus philosophis
invenies:
quorundam scripta clarum habentium nomen
exanguia sunt.

Instituunt, disputant, cavillantur,
non faciunt animum
quia non habent:
cum legeris Sextium,
dices,
"vivit, viget, liber est,
supra hominem est,
dimittit me
plenum ingentis fiduciae".

In qua positione mentis sim
cum hunc lego
fatebor tibi:
libet omnis casus provocare,
libet exclamare,
"quid cessas, fortuna?
congredere:
paratum vides".

Illius animum induo
qui quaerit
ubi se experiatur,
ubi virtutem suam ostendat,
spumantemque dari pecora inter inertia votis optat aprum
aut fulvum descendere monte leonem.

Libet
aliquid habere
quod vincam,
cuius patientia
exercear.

Nam hoc quoque egregium
Sextius habet,
quod et ostendet tibi
beatae vitae magnitudinem
et desperationem eius
non faciet:
scies
esse illam in excelso,
sed
volenti penetrabilem.

Hoc idem
virtus tibi ipsa
praestabit,
ut illam admireris
et tamen speres.

Mihi certe multum auferre temporis
solet
contemplatio ipsa sapientiae;
non aliter illam intueor
obstupefactus
quam ipsum interim mundum,
quem saepe
tamquam spectator novus
video.

Veneror itaque
inventa sapientiae
inventoresque;
adire tamquam multorum hereditatem
iuvat.

Mihi ista adquisita,
mihi laborata sunt.

Sed agamus
bonum patrem familiae,
faciamus ampliora
quae accepimus;
maior ista hereditas
a me
ad posteros transeat.

Multum adhuc restat operis
multumque restabit,
nec ulli
nato post mille saecula
praecludetur occasio
aliquid adhuc adiciendi.

Sed etiam si omnia
a veteribus inventa sunt,
hoc semper novum erit,
usus
et inventorum ab aliis scientia
ac dispositio.

Puta
relicta nobis medicamenta
quibus sanarentur oculi:
non opus est mihi alia quaerere,
sed haec tamen
morbis et temporibus aptanda sunt.

Hôc
asperitas oculorum conlevatur;
hôc
palpebrarum crassitudo tenuatur;
hôc
vis subita et umor avertitur;
hôc
acuetur visus:
teras ista oportet
et eligas tempus,
adhibeas singulis modum.

Animi remedia
inventa sunt
ab antiquis;
quomodo autem admoveantur
aut quando
nostri operis est quaerere.

Multum egerunt
qui ante nos fuerunt,
sed non peregerunt.

Suspiciendi tamen sunt
et ritu deorum colendi.

Quidni ego
magnorum virorum et imagines
habeam incitamenta animi
et natales celebrem?

quidni ego
illos
honoris causa
semper appellem?

Quam venerationem
praeceptoribus meis debeo,
eandem
illis praeceptoribus generis humani,
a quibus
tanti boni initia
fluxerunt.

Si consulem videro
aut praetorem,
omnia
quibus honor haberi honori solet
faciam:
equo desiliam,
caput adaperiam,
semita cedam.

Quid ergo?
Marcum Catonem utrumque
et Laelium Sapientem
et Socraten cum Platone
et Zenonem
Cleanthenque
in animum meum
sine dignatione summa
recipiam?

Ego vero illos veneror
et tantis nominibus
semper adsurgo. Vale.

  

top


  

Acceleration Reader Index

41    64   

Seneca Index

  


  

© Claude Pavur 1999-2013.

  

  

top

  

  

  

navigation barlatin teaching materialsclassics programscurrent course offeringsfacultyLatin, Greek, and Classical Humanities at SLU
pagekeeper