1st LTM Edition © 2003
Epitome Textual Information and Index
A Kindle bilingual pari passu translation is available here:
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
21. Eliezer consults God on the subject.
Eliezer ôrâvit Deum
hîs verbîs:
"Domine Deus Abrahâmî,
fac ut puella
quae dabit potum
mihi petentî,
ea sit
quam Isaâcô dêstinâs."
Ecce statim Rebecca
virgô eximiâ pulchritûdine
prôdiit
gerêns urnam humerîs;
quae dêscendit ad puteum,
et implêvit urnam.
Tunc Eliezer
êgressus obviam puellae:
"Da," inquit, "potum mihi."
Cuî Rebecca:
"Bibe," ait,
"domine mî,"
et simul dêmîsit urnam.
Quum ille bibisset,
Rebecca obtulit etiam
aquam camêlîs.
Hôc indiciô
cognôvit Eliezer,
quod scîre cupiêbat.
22. Eliezer inquires of Rebecca concerning her family.
Eliezer prôtulit
inaurês aureâs et armillâs,
quâs dedit Rebeccae.
Tum interrogâvit illam
cûjus esset fîlia,
num in domô patris esset
locus ad commorandum.
Cuit Rebecca respondit:
"Ego sum fîlia Bathuelis:
avus meus
est frâter Abrahâmî;
est domî
locus ad commorandum amplissimus;
est etiam plûrimum foenî et paleârum
ad ûsum camêlôrum."
Quod audiêns
Eliezer êgit grâtiâs Deô,
quî tribuisset
iter prosperum sibî.
23. Eliezer received at the house of Bathuel.
Rebecca properâvit domum
et nârrâvit mâtrî suae
ea quae sibî contigerant.
Labânus frâter Rebeccae,
quum audîvisset sorôrem narrantem,
adîvit hominem
quî stâbat
ad fontem
cum camêlîs,
et compellâns eum:
"ingredere," inquit,
"domine mî;
cûr stâs forîs?
parâvî hospitium tibî,
et locum camêlîs."
Deinde dûxit eum domum,
eîque cibum apposuit.
Continuô Elizer exposuit
parentibus Rebeccae
causam itineris susceptî,
rogâvitque
ut annuerent postulâtiônî suae.
Quî respondêrunt:
"Ita voluntâs Deî fert;
nec possumus
Deô obsistere.
Ên Rebecca
proficîscâtur têcum,
nuptûra Isaâcô."
Tum Eliezer dêprompsit
vasa aurea et argentea,
vestêsque pretiôsâs,
quâs dedit Rebeccae;
obtulit etiam mûnera
mâtrî ejus et frâtrî
et iniêrunt convîvium.
Postrîdiê Eliezer
surgêns mâne,
dîxit parentibus Rebeccae:
"Herus meus mê expectat;
dîmittite mê
ut redeam ad illum."
Quî respondêrunt:
"Vocêmus puellam
et percontêmur ejus sententiam."
Quum Rebecca vênisset,
scîscitâtî sunt
an vellet discêdere cum homine?
"Volô," inquit illa.
Dîmisêrunt ergô Rebeccam
et nûtrîcem illîus,
precantês eî
omnia prospera.
26. Marriage of Isaac; in the year 1856 before J.C.
Isaâcus forte tunc
dêambulâbat rûre,
vîdit camêlôs venientês.
Simul Rebecca
cônspicâta virum dêambulantem,
dêsiluit ê camêlô,
et interrogâvit Eliezerem,
"Quis est ille vir?"
Eliezer respondit,
"Ipse est herus meus."
Illa statim operuit sê
pâlliô.
Eliezer narrâvit Isaâcô
omnia quae fêcerat.
Isaâcus intrôdûxit Rebeccam
in tabernâculum mâtris suae,
et lênîtus est dolor
quem capiêbat
ex môrte mâtris.
27. Esau sells his birth-right.
Rebecca êdidit
ûnô partû
duôs fîliôs,
Esaûm et Jacôbum.
Quî prior êditus est
pilôsus erat,
alter vêrô lênis;
ille fuit vênâtor strenuus,
hic autem placidus
et simplex môribus.
Quâdam diê,
quum Jacôbus sibî parâvisset
pulmentum ex lentibus,
vênit Esaûs
fessus dê viâ,
et dîxit frâtrî:
Da mihi hoc pulmentum;
nam redeô rûre
exâminâtus lassitûdine."
Cuî Jacôbus:
"Dabô,
sî concêdâs mihi
jûs prîmôgenitî."
"Faciam libenter," inquit Esaûs.
"Jûra ergô," ait Jacôbus.
Esaûs jûrâvit
et vendidit jûs suum.
28. Isaac sends Esau a-hunting.
Isaâcus,
quî dêlectâbâtur vênâtiône,
amâbat Esaûm:
Jacobus vêrô
erat cârior Rebeccae.
Quum Isaâcus
jam senuisset,
et factus esset caecus
vocâvit Esaûm:
"Sumitô," inquit,
"pharetram, arcum et sagittâs:
affer mihi
et parâ dê venâtiône pulmentum,
ut comedam,
et apprecer tibî fausta omnia,
antequam moriar."
Esaûs itaque
profectus est vênâtum.
29. Rebecca's advice to Jacob.
Rebecca audierat
Isaâcum loquentem;
vocâvit Jacôbum,
et "Affertô," inquit, "mihi
duôs haedôs opîmos:
conficiam pulmentum,
quô pater tuus
valdê dêlectâtur;
appônês eî cibum,
et bene precâbitur tibî."
Jacôbus respondit:
"Ego nôn ausim
id facere,
mâter:
Esaûs est pilôsus;
ego sum lênis;
pater mê attrêctâverit,
succensêbit mihi;
ita îndîgnâtiô patris
et damnum mihi êvenient
prô ejus benevolentiâ."
30. Rebecca prepares food for Isaac.
Rebecca înstitit:
"Nê timeâs," inquit,
"fîlî mî.
Sîquid adversî
inde sequâtur,
id tôtum sûmô mihi.
Tû vêrô nê dubitês facere
quod jussus es."
Itaque Jacôbus abiit
et attulit mâtrî duôs haedôs:
illa parâvit senî cibum
quem nôverat
suâvem esse palâtô ejus.
Deinde induit Jacôbum
vestibus frâtris:
aptâvit pellem haedî
manibus eîus et collô.
Tum, "Adî," inquit,
"patrem tuum,
et offer illî escam
quam appetit."
31. Isaac blesses Jacob instead of Esau.
Jacôbus
attulit patrî suô escam
parâtam â mâtre.
Cuî Isaâcus dîxit:
"Quisnam es tû?"
Jacôbus respondit:
"Ego sum Esaûs
prîmôgenitus tuus;
fêcî quod jussistî, pater;
surge
et comede
dê vênâtiône meâ."
"Quômodo," ait Isaâcus,
"potuistî invenîre
tam cito?"
"Invênî, pater:
Deus ita voluit."
Isaâcus rûrsum:
"Tunc es Esaûs
prîmôgenitus meus?
Accêde propius
ut attrectem tê."
Ille accessit ad patrem,
quî dîxit:
"Vox quidem est Jacôbî,
sed manûs sunt Esaî."
Isaâcus amplexâtus Jacôbum
anteposuit eum frâtrî,
et tribuit illî
omnia bona prîmôgenitî.
32. Esau's return from hunting.
Nôn multô post
Esaûs rediit ê vênâtiône,
et ipse obtulit patrî pulmentum
quod parâverat.
Cui Isaâcus mîrâns dîxit,
"Quis est ergô ille
quî modo attulit mihi cibum,
et cuî apprecâtus sum omnia fausta,
tanquam prîmôgenitô?"
Quod audiêns
Esaûs êdidit magnum clâmôrem,
et implêvit domum
lâmentîs.
Esaûs
ardêns îrâ
minâbâtur mortem Jacôbô.
Quârê Rebecca
mâter
timêns dilectô fîliô suô,
"Fuge," inquit,
"fîlî mî,
abî ad Labânum
avunculum tuum,
et commorâre apud eum,
dônec îra frâtris tuî dêfervescat."
Jacôbus
dîmissus â patre et mâtre,
profectus est in Mesopotamiam.
Iter faciêns
pervênit ad quendam locum,
ubî fessus dê viâ pernoctâvit:
supposuit lapidem capitî suô
et obdormîvit.
Jacôbus vîdit in somnîs scâlam,
quae innixa terrae
pertinêbat ad caelum,
atque Angelôs Deî
ascendentês et dêscendentês;
audîvit Dominum
dîcentem sibî:
"Ego sum Deus patris tuî;
dabô tibî et posterîs tuîs
terram cuî incubâs:
nôlî timêre;
ego favêbô tibî;
erô custôs tuus,
quôcumque porrexeris,
et redûcam tê in patriam,
ac per tê
omnês orbis nâtiônês
erunt bonîs cumulâtae.
Jacôbus expergêfactus
adôrâvit Dominum.
35. Jacob arrives in Mesopotamia.
Jacôbus,
iter persecûtus,
pervênit [in] Mesopotamiam:
vîdit três pecorum grêgês
propter puteum cubantês.
Nam ex eô puteô
grêgês solêbant adaquârî.
Ôs puteî claudêbâtur
ingentî lapide.
Jacôbus accessit illûc,
et dîxit pâstôribus,
"frâtrês, unde estis?"
Quî respondêrunt:
"Ex urbe Hâran."
Quôs interrogâvit iterum:
"Nostisne Labânum?
Dîxêrunt, "Nôvimus."
"Valetne?"
"Valet," inquiunt.
"Ecce Râchel
fîlia ejus venit
cum grêge suô."
36. Jacob's reception by Laban.
Dum Jacôbus loquerêtur
cum pâstôribus,
Râchel
fîlia Labânî vênit
cum pecore paternô:
nam ipsa pâscêbat grêgem.
cônfestim Jacôbus
vidêns cognâtam suam,
âmôvit lapidem
ab ôre puteî.
"Ego sum," inquit,
"fîlius Rebeccae."
Et osculâtus est eam.
Râchel festînâns
nûnciâvit patrî suô,
quî agnôvit
fîlium sorôris suae,
deditque eî Râchelem
in mâtrimônium.
Jacôbus diû commorâtus est
apud Labânum.
Intereâ mîrê auxit
rem suam
et factus est dîves.
Longô post tempore
admonitus â Deô,
rediit in patriam suam.
Extimescêbat îram frâtris suî.
Ut plâcâret animum ejus,
praemîsit ad eum nûnciôs,
quî offerrent eî mûnera.
Esaûs mitigâtus
occurrit obviam Jacôbô advenientî;
insiliit in collum ejus
flênsque osculâtus est eum,
nec quidquam illî nocuit.
Jacôbus habuit duodecim fîliôs,
inter quôs
erat Josêphus:
hunc pater amâbat
prae caeterîs,
quia senex genuerat eum.
Dederat illî togam
textam ê fîlîs variî colôris.
Quam ob causam
Josêphus erat invîsus
suîs frâtribus,
praesertim postquam narrâvisset eîs
duplex somnium,
quô futûra ejus magnitûdô portendêbâtur.
Ôderant illum tantopere
ut nôn possent
cum eô amîcê loquî.
Haec porrô erant Josêphî somnia.
"Ligâbâmus," inquit, "simul
manipulôs in agrô:
ecce manipulus meus surgêbat
et stâbat rêctus;
vestrî autem manipulî circumstantês
venerâbantur meum.
Posteâ vîdî
in somnîs,
sôlem, lûnam et undecim stellâs
adôrantês mê."
Cuî frâtrês respondêrunt,
"quôrsum spectant ista somnia?
Num tû eris
rêx noster?
Num subjiciêmur
dîtiônî tuae?"
frâtrês igitur invidêbant eî;
et pater
rem
tacitus cônsîderâbat.
40. Joseph's brethren resolve to kill him.
Quâdam diê
quum frâtrês Josêphî
pâscerent grêgês procul,
ipse remanserat domî.
Jacôbus mîsit eum
ad frâtrês,
ut scîret
quômodo sê habêrent.
Quî videntês Josêphum venientem,
cônsilium cêpêrunt
illîus occîdendî:
"Ecce," inquiêbant,
"somniâtor venit.
"Occîdâmus illum
et projiciâmus in puteum.
dîcêmus patrî,
"Fera dêvorâvit Josêphum."
Tunc appârêbit
quid sua illî prôsint somnia.
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
