< 3 >

41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

41. Reuben the eldest tries to save him.

Ruben,
quî erat nâtû maximus,
dêterrêbat frâtrês
â tantô scelere.
"Nôlîte," inquiêbat,
"interficere puerum.
Est enim frâter noster.
Dêmittite eum potius
in hanc foveam."
Habêbat in animô
lîberâre Josêphum
ex eôrum manibus,
et illum extrahere ê foveâ,
atque ad patrem redûcere.
Rêipsâ
hîs verbîs
dêductî sunt
ad mîtius cônsilium.

42. Joseph sold by his brethren to merchants.

Ubî Josêphus pervênit ad frâtrês suôs,
dêtraxêrunt eî togam,
quâ indûtus erat,
et dêtrûsêrunt eum in foveam.
Deinde quum cônsêdissent
ad sûmendum cibum
cônspexêrunt mercâtôrês
quî petêbant Aegyptum
cum camêlîs portantibus varia arômata.
Vênit illîs in mentem
Josêphum vendere
iîs mercâtôribus.
Quî emêrunt Josêphum
vîgintî nummîs argenteîs,
eumque dûxêrunt in Aegyptum.

43. They send to their father Joseph's robe stained with blood.

Tunc frâtrês
Josêphî tinxêrunt togam ejus
in sanguine haedî
quem occîderant,
et mîsêrunt eam
ad patrem
cum hîs verbîs,
"Invênimus hanc togam.
Vidê an toga fîliî tuî sit."
Quam quum agnôvisset pater,
exclâmâvit,
"Toga fîliî meî est.
Fera pessima dêvorâvit Josêphum."
Deinde scîdit vestem,
et induit cilicium.
Omnês fîliî ejus convênêrunt
ut lênîrent dolôrem patris,
sed Jacobus nôluit
accipere cônsôlâtiônem,
dîxitque,
"Ego dêscendam
maerêns
cum fîliô meô
in sepulcrum."

44. Potiphar purchases Joseph.

Putiphar Aegyptius
êmit Josêphum
â mercâtôribus.
Deus autem fâvit Putiphârî
causâ Josêphî.
Omnia eî prosperê succêdêbant.
Quam ob rem
Josêphus benignê habitus est
ab herô,
quî praefêcit eum domuî suae.
Josêphus ergô administrâbat
rem familiârem Putipharis,
omnia fîêbant ad nûtum ejus,
nec Putiphar
ullîus negôtiî cûram gerêbat.

45. Joseph accused by Potiphar's wife, is cast into prison.

Josêphus erat
însignî et pulchrâ faciê.
Uxor Putiphâris
eum pelliciêbat
ad flâgitium.
Josêphus autem
nôlêbat assentîrî
improbae mulierî.
Quâdam diê
mulier apprehendit
ôram palli ejus,
at Josêphus relîquit pallium
in manibus ejus,
et fûgit.
Mulier îrâta
inclâmâvit servôs,
et Josêphum accusâvit
apud virum,
quî nimium crêdulus
conjêcit Josêphum in carcerem.

46. The Dreams of two of Pharaoh's officers.

Erant in eôdem carcere
duo ministrî Rêgis Pharaônis.
Alter praeerat pincernîs,
alter pistôribus.
Utrîque
obvênit dîvînitus somnium
eâdem nocte.
Ad quôs
quum vênisset Josêphus mâne,
et animadvertisset eôs tristiôrês solitô
interrogâvit
quaenam esset maestitiae causa?
Quî respondêrunt:
"Obvênit nôbîs somnium,
nec quisquam est
quî illud nôbîs interpretêtur."
"Nonne," inquit Josêphus,
"Deî sôlîus est
praenoscere rês futûrâs?
Narrâte mihi
somnia vestra."

47. Joseph explains the chief cupbearer's dream.

Tum prior sîc exposuit Josêphô
somnium suum:
"Vîdî in quiête vîtem
in quâ erant três palmitês:
ea paulâtim prôtulit gemmâs.
Deinde flôrês êrûpêrunt,
ac dênique ûvae mâtûrescêbant."
Ego exprimêbam ûvâs
in scyphum Pharaônis,
eîque porrigêbam.
"Estô bonô animô," inquit Josêphus.
"Post três diês
Pharaô tê restituet
in grâdum pristînum.
Tê rogô
ut memineris meî."

48. He explains the chief baker's dream.

Alter quoque
narrâvit somnium suum Josêphô:
Gestâbam in capite
trîa canistra
in quibus erant cibî
quôs pistôrês solent cônficere.
Ecce autem
avês circumvolitâbant,
et cibôs illôs comedêbant."
Cuî Josêphus:
"Haec est interpretâtiô istîus somniî:
trîa canistra sunt três diês,
quibus êlâpsîs,
Pharaô tê feriet secûrî,
et affîget ad pâlum,
ubî avês pâscentur
carne tuâ."

49. The accomplishment of the two dreams.

Diê tertiô,
quî diês nâtâlis Pharaônis erat,
splendidum convîvium parâtum fuit.
Tunc rêx meminit ministrôrum suôrum,
quî erant in carcere.
Restituit praefectô pincernârum
mûnus suum,
alterum vêrô
secûrî percussum
suspendit ad pâlum.
Ita rês somnium comprobâvit.
Tamen praefectus pincernârum
oblîtus est Josêphî,
nec illîus in sê meritî recordâtus est.

50. The dreams of king Pharaôh.

Post biennium
rêx ipse habuit somnium.
Vidêbâtur sibî
adstâre Nîlô flûminî:
et ecce êmergêbant dê flûmine
septem vaccae pinguês,
quae pâscêbantur in palûde.
Deinde septem aliae vaccae macilentae,
exiêrunt ex eôdem flûmine,
quae dêvorârunt priôrês.
Pharaô experrêctus
rûrsum dormîvit,
et alterum habuit somnium.
Septem spîcae plênae ênascêbantur
in ûnô culmô,
aliaeque totidem
exîlês succrescêbant,
et spîcâs plênâs cônsûmêbant.

51. The chief cupbearer mentions Joseph to the king.

Ubî illûxit,
Pharaô perturbâtus
convocâvit omnês conjectôrês Aegyptî,
et narrâvit illîs somnium;
at nêmô poterat illud interpretârî.
Tunc praefectus pincernârum dîxit Rêgî:
"Confiteor peccâtum meum,
quum ego et praefectus pistôrum
essêmus in carcere,
uterque somniâvimus
eâdem nocte.
Erat ibî puer Hebraeus,
quî nôbîs sapienter interpretâtus est somnia;
rês enim interpretâtiônem comprobâvit."

52. Joseph explains the king's dream.

Rêx arcessîvit Josêphum,
eîque narrâvit utrumque somnium.
Tum Josêphus Pharaônî:
"Duplex," inquit,
"somnium
ûnam atque eandem rem significat.
Septem vaccae pinguês,
et septem spîcae plênae
sunt septem annî
ûbertâtis mox ventûrae;
septem vêrô vaccae macilentae
et septem spîcae exîlês
sunt totidem annî famis
quae ûbertâtem secûtûra est.
Itaque, Rêx,
praefice tôtî Aegyptô
virum sapientem et industrium,
quî partem frûgum recondat
in horreîs pûblicîs,
servetque dîligenter
in subsidium famis secûtûrae."

53. Joseph is made Governor of all Egypt.

Rêgî placuit cônsilium:
quârê dîxit Josêphô,
"Num quisquam est in Aegyptô
tê sapientior?
nêmô certê
fungêtur melius illô mûnere.
Ên tibî trâdô
cûram regnî meî."
Tum dêtraxit
ê manû suâ
annulum,
et Josêphî digitô înseruit.
Induit illum
veste byssinâ.
Collô torquem aureum circumdedit,
eumque in currû suô secundum collocâvit.
Josêphus erat
trîgintâ annôs nâtus,
quum summam potestâtem
â Rêge accêpit.

54. Joseph reserves part of the grain, which he afterwards sells.

Josêphus perlustrâvit
omnês Aegyptî regiônês
et per septem annôs ûbertâtis
congessit maximam frûmentî côpiam.
Secûta est inopia septem annôrum,
et in orbe ûniversô,
famês ingravescêbat.
Tunc Aegyptiî,
quôs premêbat egestâs,
adiêrunt Rêgem
postulantês cibum.
Quôs Pharaô remittêbat
ad Josêphum.
Hic autem aperuit horrea,
et Aegyptiîs frûmenta vendidit.

55. Jacob sends his sons into Egypt, retaining only Benjamin with him.

Ex aliîs quoque regiônibus
conveniêbâtur in Aegyptum
ad êmendam annônam.
Eâdem necessitâte compulsus,
Jacôbus mîsit illûc fîliôs suôs.
Itaque profectî sunt
frâtrês Josêphî;
sed pater retinuit domî
nâtû minimum,
quî vocâbâtur Benjamînus.
Timêbat enim
nê quid malî eî accideret
in itinere.
Benjamînus
ex eâdem mâtre
nâtus erat
quâ Josêphus,
ideôque eî longê cârior erat
quam caeterî frâtrês.

56. Joseph pretends to take his brothers for spies.

Decem frâtrês,
ubî in cônspectum Josêphî vênêrunt,
eum prônî venerâtî sunt.
Agnôvit eôs Josêphus,
nec ipse est cognitus ab eîs.
Nôluit indicâre statim quî esset:
sed eôs interrogâvit
tanquam aliênôs,
"Unde venistis et quô cônsiliô?"
Quî respondêrunt:
"Profectî sumus
ê regiône Chânaan,
ut êmâmus frûmentum."
"Nôn est ita," inquit Josêphus,
"sed vênistis hûc animô hostîlî;
vultis explôrâre nostrâs urbês
et loca Aegyptî parum mûnîta."
At illî:
"Minimê," inquiunt.
"Nihil malî meditâmur:
duodecim frâtrês sumus;
minimus retentus est domî
â patre:
alius vêrô
nôn superest."

57. Joseph detains Simeon until they bring Benjamin to him.

Illud Josêphum angêbat,
quod Benjamînus cum caeterîs nôn aderat.
Quârê dîxit eîs:
"Experiar an vêrum dîxerîtis:
maneat ûnus ex vôbîs
obsês apud mê,
dum addûcêtur hûc
frâter vester minimus;
caeterî,
abîte cum frûmentô."
Tunc coepêrunt inter sê dîcere:
"Meritô haec patimur:
crûdêlês fuimus
in frâtrem nostrum;
nunc poenam hujus sceleris
luimus."
Putâbant
haec verba nôn intelligî
â Josêphô;
quî per interpretem
cum eîs loquêbâtur.
Ipse autem
avertit sê parumper,
et flêvit.

58. The brothers of Joseph return.

Josêphus jussit
frâtrum saccôs implêrî trîticô,
et pecûniam
quam attulerant repônî
in ôre saccôrum.
Addidit însuper cibâria
in viam.
Deinde dîmîsit eôs,
praeter Simeônem,
quem retinuit obsidem.
Itaque profectî sunt
frâtrês Josêphî,
et quum vênissent ad patrem,
narrâvêrunt eî omnia
quae sibî acciderant.
Quum aperuissent saccôs,
ut effunderent frûmenta,
mîrantês reperêrunt pecûniam.

59. Jacob will not let Benjamin depart.

Jacobus,
ut audîvit Benjamînum arcessî
â Praefectô Aegyptî
cum gemitû questus est.
"Orbum mê lîberîs fêcistis;
Josêphus mortuus est;
Simeon retentus est in Aegyptô;
Benjamînum vultis abdûcere.
Haec omnia mala
in mê recidunt;
nôn dîmittam Benjamînum:
nam sî quid eî adversî acciderit
in viâ,
nôn poterô
eî superstês vîvere,
et dolôre oppressus
moriar."

60. His sons press him to consent.

Postquam cônsûmptî sunt cibî
quôs attulerant,
Jacôbus dîxit fîliîs suis:
"proficîsciminî iterum in Aegyptum,
ut emâtis cibôs."
Quî respondêrunt:
"Nôn possumus
adîre Praefectum Aegyptî
sine Benjamînô:
ipse enim jussit
illum ad sê addûcî."
"Cûr," inquit pater,
"mentiônem fêcistis
dê frâtre vestrô minimô?"
"Ipse," inquiunt,
"nôs interrogâvit
an pater vîveret,
an alium frâtrem habêremus.
Respondimus ad ea
quae scîscitâbâtur:
nôn potuimus praescîre
eum dictûrum esse:
'addûcite hûc
frâtrem vestrum'."

< 3 >

41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60