< 6 >

101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120

101. Birth of Samson; his extraordinary strength.

Quum Hebraeî
in potestâte essent Philistaeôrum,
et ab illîs affligerentur,
nâtus est Samsôn,
futûrus ultor hostium.
hujus mâter
diû sterilis fuerat,
sed eî Angelus Dominî apparuit,
praedîxitque
eam paritûram fîlium,
quî
cîvês suôs
in lîbertâtem
aliquandô vindicâret.
Ênixa puerum,
nômen Samsônis eî indidit.
Puer crêvit;
intonsam habuit comam;
nec vînum,
nec sîceram bibit:
incrêdibilî fuit corporis robôre;
obvium leônem
manû interfêcit.

102. Samson becoming great, molests the Philistines in the year 1135 before J.C.

Samsôn adultus,
Philistaeôs
multîs affêcit clâdibus:
cêpit trecentâs vulpês,
quârum caudîs
accensâs lampâdês alligâvit,
et in hostium agrôs immîsit.
Tunc forte
messis mâtûra erat;
ita facile incendium fuit.
Omnês segetês, vîneae et oleae
exustae sunt;
nec inimîcam gentem
variîs incommodîs vexâre
dêstitit.
Trâditus Philistaeîs
rûpit vincula,
quibus cônstrictus fuerat;
et arreptâ maxillâ asinî,
hôc têlô,
quod câsus dederat,
mille hostium prôstrâvit.

103. Samson inclosed in a city, carries off the gates with the posts.

Quâdam diê,
Samsôn
urbem Philistaeôrum ingressus est,
ibîque pernoctâtûrus vidêbâtur.
Philistaeî
occâsiônem captantês
portâs obserârî jussêrunt,
nê quis exîret.
Per tôtam noctem
expectâbant silentês,
ut Samsônem
mâne exeuntem interficerent.
At Samsôn
mediâ nocte surrêxit,
vênitque ad portam urbis,
quam quum invênisset clausam,
humerîs sustulit
cum postibus et serîs,
atque in verticem montis vicînî
portâvit.

104. His wife bribed by the Philistines, betrays him.

Tandem Philistaeî,
quî Samsônem comprehendere
nequîverant,
illîus uxôrem
pecûniâ corrûpêrunt
ut ea virum prôderet.
Mulier virô persuâsit,
ut sibî indicâret
causam tanta virtûtis:
et ubî rescîvit
vîrês ejus
in capillîs sitâs esse,
caput dormientis totondit
atque ita eum Philistaeîs trâdidit.
Illî, effossîs oculîs,
vinctum in carcerem dêjêcêrunt
diûque ludibriô habuêrunt.
Sed spâtiô temporis,
crînîs accîsus crescere,
et cum crîne
virtûs redîre coepit;
jamque Samsôn cônscius
receptî robôris
justae ultiônis tempus
opperiêbâtur.

105. Samson dies in causing 3000 Philistines to perish.

Erat Philistaeis môs,
quum diês festôs agerent,
prôdûcere Samsônem
quâsî in pompam pûblicam,
captôque însultâre.
Diê quâdam
quum pûblicum convîvium celebrârêtur,
Samsônem addûcî jubent.
Domus,
in quâ
omnis populus
et prîncipês Philistaeôrum epulâbantur,
subnixa erat
duâbus columnîs mîrae magnitûdinis.
Adductus Samsôn
inter columnâs statuitur.
Tum ille
occâsiône ûtêns,
columnâs concussit
et turba omnis
obruta est ruînâ domûs,
simulque Samsôn ipse
cum hostibus
nôn inultus occubuit.

106. Birth of Samuel.

Quum Hêli esset
summus sacerdôs,
nâtus est Samuel;
hunc addûxit mâter
ad sacerdôtem,
et obtulit Dominô,
ut eî in sacrificiîs faciendîs ministrâret.
Puer crescêbat
êgregiâ praeditus indole,
eratque Deô et hominibus cârus:
cuî
mâter sua
certîs temporibus
afferêbat parvam tunicam,
quam ipsa cônfêcerat.
Hêli vêrô habêbat
fîliôs perditîs môribus,
adeô ut populum
â colendô Deô
abdûcerent;
nec satis graviter
eôs unquam reprehendit.
Quamobrem
Deus erat
et lîberîs et patrî îrâtus.

107. God reveals to Samuel the chastisement which he has in reserve for Eli.

Quâdam nocte,
quum jacêret Hêli
in lectulô,
Dominus vocâvit Samuelem
quî,
râtus sê â sacerdôte arcessî,
cucurrit,
dîxitque,
"Ên adsum,
vocastî enim mê."
At Hêli,
"Nôn tê vocâvî," inquit,
"fîlî mî:
revertere in lectulum tuum."
Idque iterum
et tertiô factum est.
Tandem praemonitus
â sacerdôte,
Samuel respondit
Deô vocantî,
"Loquere, Domine,
audit enim servus tuus."
Tum Deus Samuêlî,
"Ego," ait,
"afficiam domum Hêli
iîs malîs,
quae nêmô audîre possit,
quîn eî ambae aurês tinniant;
proptereâ quod
in lîberôs suôs
plûs aequô
indulgêns fuerit,
illôrumque vitia
nimium patienter tulerit."

108. Samuel discloses to Eli what God has said.

Arctior deinde somnus
Samuêlem complexus est
quî dormîvit
usque mâne.
Ubî diês illûxit,
surgêns ê lectulô,
aperuit ôstium tabernâculî,
utî facere cônsuêverat:
timêbat autem
sacerdôtî indicâre
sermônem Deî.
Hêli compellâns eum:
"Ôrô tê," inquit,
"et obtestor:
indîcâ mihi ea
quae dîxit tibî Deus:
cave nê
mê quidquam cêlês eôrum
quae audîvistî."
Jubentî paruit Samuel,
illîque ênarrâvit
omnia verba Dominî:
cuî Hêli, "Dominus est," ait.
"Faciat quod sibî libuerit."

109. Misfortunes fall upon Eli and his children; in the year 1116 before J.C.

Paulô post
bellum exortum est
inter Philistaeôs et Hebraeôs.
Hebraeî
arcam foederis
in pugnam dêferunt
et cum eâ
fîliî sacerdôtis precêdunt;
sed quia Deus
illîs erat offênsus,
arca
dêtrimentô magis quam adjumentô fuit.
Victî sunt Hebraeî,
occîsî, fîliî sacerdôtis,
arca ipsa capta est.
Hêli,
audîtô tantae clâdis nûnciô,
ê sellâ dêcidit,
et fractâ cervîce
mortuus est.

110. Samuel the last judge of the Hebrews. Saul is elected king.

Samuel fuit
postrêmus Hebraeôrum jûdex,
eôrumque rês
in summâ pâce
et perpetuâ tranquillitâte
administrâvit.
At quum senuisset,
et fîliî ejus
â môribus paternîs
discêderent,
populus
nôvitâtis amâns,
ab illô rêgem petiit.
Samuel prîmô
rem dissuâsit,
Hebraeôsque
ab istô cônsiliô dîmovêre
cônâtus est:
sed illî
in sententiâ perstitêrunt.
Quârê
admonitus â Deô
Samuel annuit
eôrum postulâtionî,
et Saulem rêgem cônsecrâvit.
Erat Saulî
ingêns statûra
et fôrma excellêns,
adeô ut
dîgnitâs corporis
dîgnitâtî rêgiae
pulchrê convenîret.

111. Saul's first disobedience.

Philistaeî
in agrum Hebraeôrum
irruptiônem fêcêrunt.
Quâpropter Saul
adversus illôs prôcessit,
et apud Galgala
urbem însignem istîus regiônis
castra posuit.
porrô Samuel edîxerat
ut sê
per septem diês
expectârent,
nêve manum cum hoste
prius cônsererent,
quam ipse veniêns
Deô sacrificium faceret.
Diê septimô,
quum Samuel morârêtur,
et populus
morae pertaesus
dîlâberêtur,
Saul ipse sacrificium fêcit
locô sacerdôtis.
Vix peractô sacrificiô,
vênit Samuel,
rêgemque graviter reprehendit,
quod mûnus proprium sacerdôtum
sibî temerê arrogâvisset.

112. Jonathan the son of Saul, routs the Philistines.

Quum Hebraeî â Philistaeîs premerentur,
Jonathas
Saulis fîlius,
audâx cônsilium cêpit
et perfêcit.
Sôlô armigerô comite,
castra hostium
ingressus est,
et vîgintî ferê Philistaeîs interemptîs,
ûniversum exercitum
terrôre perculit.
Itaque
Philistaeî perturbâtî
coepêrunt
nôn jam ordinês servâre,
nôn imperia exequî,
sed fugae sê committere.
Quod ubî Saul animadvertit,
côpiâs castrîs êdûxit,
et fugientês persecûtus,
însignem victôriam retulit.

113. Saul wishes to put his son Jonathan to death.

Saul,
dum persequerêtur Philistaeôs,
êdîxerat
nê quis
nisi cônfectîs hostibus
cibum sumeret,
mortem cum jûrâmentô
minâtus illî
quî contrâ êdictum fêcisset.
Jonathas tunc aberat,
nec rêgis imperium
audierat.
Accidit
ut exercitus trâjicerat silvam
in quâ esset
plûrimum mellis silvestris.
Jonathas
êdictî paternî nescius,
extendit virgam,
quam manû tenêbat
eamque in mel intinctam
ôrî admôvit.
Id ubî rêx cognôvit,
fîlium morte plectî voluit:
sed recêns meritum
perîculô juvenem exêmit:
nec populus tulit
insontem ad supplicium trahî.

114. Saul disobeys a second time, is rejected, and David is consecrated king.

Saul posteâ,
jubente Deô,
bellum Amalecîtîs intulit.
prîmô rem bene gessit.
Caesî sunt hostês,
et eôrum rêx
captus est.
Sed deinde Saul
Deum graviter offendit.
vetuerat Deus
nê quid ex spôlîs hostium
reservârêtur.
Saul vêrô,
Amalecîtîs caesîs,
partem praedae servâvit.
Quam ob causam
rêjectus est â Deô,
et in ejus locum
David adhûc juvenis
ê tribû Jûdae
electus est,
et â Samuêle unctus.

115. Saul is disturbed by a demon; David is sent for to court to calm him.

Saulem
postquam Deî mandâta sprêvisset,
invâsit spîritus malus,
ita ut ille
in furôrem saepe incideret.
Tunc aulicî
eî suâsêrunt,
ut aliquem arcesseret,
quî citharam scîret pulsâre,
ad dêlêniendum
aegrum ejus animum.
Arcessîtus est David
hujusce artis perîtus,
quî ob illud mûnus
inter ministrôs rêgiôs
habêbâtur.
Itaque statim ac
Saulem
spîritus malus corripiêbat,
David citharam pulsâbat,
et rêgis furor cônsidêbat.

116. The Giant Goliath defies the Hebrews.

Secûtum est
bellum cum Philistaeîs.
Quum duae aciês
in cônspectû essent,
Philistaeus quîdam,
nômine Goliathus,
vir mîrae magnitûdinis,
prôgressus est
ante ordinês,
et ûnum ex Hebraeîs
saepe prôvocâbat
ad singulâre certâmen.
Lôrîcâ squâmâtâ
induêbâtur.
Ocreâs
in crûribus aereâs
habêbat:
cassis aerea
caput ejus operiêbat,
et clypeus aereus
tegêbat humerôs.
Tum Saul
magna praemia,
îmo et fîliae nuptiâs
eî prômîsit
quî prôvocantis spolia retulisset.
At nêmô
contrâ illum
exîre audêbat.
Et Goliathus
suam Hebraeîs ignâviam
cum irrîsû ac ludibriô
exprobrâbat.

117. David presents himself to fight Goliath.

David
commôtus ignôminiâ populî suî,
sê sponte ad pugnandum obtulit.
Itaque adductus est
ad Saulem
quî,
cônsîderâtâ ejus aetâte,
diffîdêbat pugnae.
"Nôn poteris," inquit,
"adolêscentulus
cum virô robustissimô pugnâre."
Respondit David,
"Nê timeâs, Ô rêx," inquit
"quum pâscerem
ovês patris meî,
leô invâsit grêgem,
ovemque corripuit;
ego
illum persecûtus
occîdî,
et ovem
ê faucibus illîus êripuî.
Ursum
pariter interfêcî.
Deus
quî mê dêfendit
â leône et ursô,
mê quoque
â Philistaeô istô
dêfendet."
Tum Saul :
"Abî," inquit,
"cum istâ fidûciâ:
Deus tê adjuvet."

118. David takes only a sling, and advances against Goliath.

Saul ipse
sua juvenî arma voluit accommodâre.
Galeam capitî ejus imposuit.
Lôrîcâ pectus circumtexit,
lâtus gladiô accinxit.
David vêrô
iîs impedîtus armîs,
quibus nôn erat assuêtus,
vix poterat incêdere.
Quârê
onus incommodum dêposuit,
sûmpsit autem
pedum pâstorâle
quô utî cônsuêverat,
et fundam
cum quînque lapidibus
in sacculô.
Sîc armâtus
adversus Philistaeum
prôcessit.

119. David kills Goliath.

Accêdêbat ex adversô
Goliathus,
quî,
visô adolêscente,
"Num," inquit,
"mê canem esse putâs,
quî
mê cum baculô aggrediâris."
Cuî David respondit,
"Tû venîs ad mê
cum gladiô et hastâ et clypeô;
ego autem veniô
in nômine Dominî exercit[u]um,
quem
probrîs ausus es lacessere."
Tunc missô fundâ lapide,
Philistaeum
in fronte percussit,
et humî prostrâvit,
currênsque
suum jacentî gladium dêtraxit,
quô
caput illî praecîdit.
Eâ rê perculsî,
Philistaeî
in fugam versî sunt,
et victôriam
Hebraeîs concessêrunt.

120. Saul conceives jealousy against David.

Redeuntî Davidî
obviam itum est.
Hebraeî gratulantês
victôrem dêdûcunt
ad urbem:
ipsae mulierês
domibus êgressae
cum tympanîs
laudês ejus canêbant.
Tantus populî favor
invidiam Saulis accendit,
quî deinceps
malevolô fuit in Davidem animô,
nec jam eum
benignîs oculîs
aspiciêbat.
Longê alia fuit mêns
fîliî ejus Jonathae,
virtûtem Davidis admîrâns,
illum
singulârî amôre
complexus est,
suôque balteô, arcû et gladiô
dônâvit.

< 6 >

101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 113 114 115 116 117 118 119 120